De hondeneigenaar hoort de diertherapeute aan. Ze zegt: “Uw hond heeft overgewicht. Voel zelf maar. Ik kan zijn ribben niet voelen. U wel?” De eigenaar reageert wat geïrriteerd: “Begint u ook al? Mijn huisarts zegt ook al dat ík moet afvallen. Maar het leven moet wel leuk blijven, hè? Mijn hond heeft gewoon een dikke vacht.”
Zo klonk het relaas van een bevriende diertherapeute naar aanleiding van mijn artikel vorige week over de verkorte levensverwachting van honden met overgewicht. De hond van deze eigenaar heeft gezondheidsklachten en het baasje is zo begaan met zijn maatje dat hij daarvoor de hulp van de diertherapeute inroept. Daarbij vindt hij het belangrijk zijn hond (en zichzelf) een leuk leven te bieden. En een leuk leven daar hoort eten bij, goed en lekker eten. Misschien staat eten geven voor deze hondenbezitter zelfs wel gelijk aan aandacht en affectie geven aan zijn hond. En zoja, dan is hij daarin zeker niet de enige.
Volgens onderzoek zien eigenaren van honden met overgewicht voedsel als een gemakkelijke en acceptabele vorm van communicatie en interactie met hun huisdier. (1) Een ander onderzoek suggereert dat eigenaren van zwaarlijvige honden de neiging hebben om alle behoeften van hun hond te interpreteren als een verzoek om voedsel. (2)
Herkenbaar? Ik vind van wel. Ik vraag me zelf ook regelmatig af wat Kobus wil als hij mijn aandacht vraagt. Heeft hij trek? Of heeft hij behoefte aan iets anders? En als ik dan – vaak uit gemak – maar iets uit de kast trek en zie hoe enthousiast hij wordt. Dat snuitje! Smelt… 😍 Maar ja, wat als dat lekkere eten leidt tot overgewicht? Is het leven van je hond nog wel zo leuk als het overgewicht mogelijk zijn leven verkort of als hij last krijgt van chronische aandoeningen?
Er is bij honden – net als bij mensen – een relatie tussen het hebben van overgewicht en het ontwikkelen van chronische gezondheidsproblemen. (3) Sommige gezondheidsproblemen zorgen voor ongemak, andere zijn zelfs levensbedreigend. Om er een paar te noemen: ademhalingsproblemen, gewrichtsklachten zoals osteoarthritis, hart- en vaatziekten, huidklachten, verminderde vruchtbaarheid en kanker worden allemaal gerelateerd aan het hebben van overgewicht.
Een lekker hapje of een complimentje?
Met het geven van voedsel uiten veel hondenbezitters dus hun liefde voor hun hond. En ze beschouwen het geven van voedsel als een vorm van communicatie en interactie met hun hond. Maar is dat ook wat je hond het allerliefst van jou krijgt? Dat valt nog te bezien. Volgens recent wetenschappelijk onderzoek krijgt je hond liever een complimentje van je dan een lekker hapje, of houdt hij van beide evenveel. (4) Deze studie verkent de beloningsvoorkeuren van honden door de gegevens van hersenafbeeldingen te combineren met gedragsexperimenten.
De Amerikaanse neurowetenschapper Gregory Berns en zijn teamleden trainden de honden om vrijwillig een functionele scanner voor magnetische resonantiebeeldvorming (fMRI) binnen te gaan en bewegingsloos te blijven tijdens het scannen, zonder beperking of sedatie. “We proberen de basis van de relatie tussen mens en hond te begrijpen en of het hierbij voornamelijk over eten gaat, of over de relatie zelf”, zegt Berns. (5) “Van de 13 honden die de studie voltooiden, ontdekten we dat de meeste van hen de voorkeur gaven aan complimentjes van hun baas boven eten, of ze leken beide gelijkwaardig te vinden. Slechts twee van de honden waren echte lekkerbekken, die een sterke voorkeur voor het voedsel vertoonden.”
Waar wordt jouw hond blij van?
Nu is dit natuurlijk een kleinschalig onderzoek en daarbij moet je voorzichtig zijn om de resultaten uit te vergroten naar alle honden buiten een laboratoriumomgeving. Maar het zet je misschien wel aan tot nadenken. Als jouw hond het voor het zeggen heeft, kiest hij dan voor dat lekker hapje of voor jouw enthousiaste “Goed zo!” of “Super!”? Of wordt jouw hond misschien wel superenthousiast wanneer jij zijn favoriete speeltje als beloning tevoorschijn haalt?
Zoals je bij het trainen van je hond gaat ontdekken wat hem motiveert, zo kun je ook gaan ontdekken of zijn vraag om aandacht werkelijk alleen maar om lekkers draait. Het is aan jou!
Wil je overgewicht bij je hond voorkomen, denk dan eens aan een fysieke activiteit die je samen met je hond kunt uitoefenen. Maak bijvoorbeeld samen een stevige wandeling. Of wat denk je van speuren met je hond? Ik heb honden horen blaffen en huilen van enthousiasme wanneer ze mochten gaan speuren. Of probeer eens bij de lokale hondenschool of behendigheid (agility) iets voor jullie beiden is. Andere honden en hun baasjes hebben samen plezier met het doen van hersenwerkspelletjes.
Ik heb ontdekt dat mijn hond heel enthousiast wordt wanneer hij zijn neus mag gebruiken zoals bij speuren en zoeken (zie foto, gemaakt in 2013 tijdens workshop De Jachthond als Huishond van Marleen van Baal en Rosemarijn Gelauff), terwijl “retrieven ” of bal- of werpspelletjes hem totaal niet interesseren.
Weet je nog niet zeker wat bij jouw hond past? Ga het onderzoeken. Probeer het. Maar in elk geval: ga iets doen en heb plezier. Je hond zal je dankbaar zijn als jij ontdekt waar hij blij van wordt. Want het leven moet wel leuk blijven, hè? 😉
Ik ben benieuwd: wat doe jij als je hond je aandacht vraagt?
Meer lezen over honden, gewicht en voeding?
Het plezier van een gezond gewicht van je hond
Misschien wel het beste goede voornemen voor je hond: gezond gewicht
Geraadpleegde bronnen
(1) Shearer P. (2010) Literature review: canine, feline and human overweight and obesity. Banfield Applied Research and Knowledge Team.
(2) Kienzle E., Bergler R. & , Mandernach A. (1998) A comparison of the feeding behavior and the human-animal relationship in owners of normal and obese dogs. Journal of Nutrition 128, 2779–2782
(3) German, A. J. (2006) The growing problem of obesity in dogs and cats. Journal of Nutrition 136, 1940-1946
(4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/…/ar…/PMC5141954/pdf/nsw102.pdf
(5) http://news.emory.edu/…/2016/08/esc_dogs_motivi…/campus.html
Wil je weten hoe neurowetenschapper Gregory Berns en zijn team stap voor stap de honden trainden om een MRI-scanner in te gaan, kijk dan deze TEDx video:
https://www.youtube.com/watch?v=B0Y-GU3JqiQ
